Ánh sáng xanh xuất hiện trong nguồn sáng tự nhiên và nhân tạo. Đây là loại ánh sáng gây ra những tác động tiêu cực cho thị lực. Vậy ánh sáng xanh có tác hại như thế nào cho mắt?
Ánh sáng xanh có bước sóng nằm trong khoảng 380nm đến 500nm. Đây là một dạng ánh sáng đơn sắc xuất hiện tại nguồn sáng tự nhiên (Mặt trời) và nhân tạo. Tuy nhiên ảnh hưởng lớn nhất đến thị lực chính là nguồn sáng từ điện thoại, máy tính và các thiết bị di động.
Tiếp xúc với ánh sáng xanh thời gian quá dài sẽ làm tăng nguy cơ mắt bị thoái hóa điểm vàng. Nguyên nhân do các tế bào bên trong võng mạc cực kỳ nhạy cảm với các nguồn sáng có hại. Việc thường xuyên đọc truyện, xem phim,... sẽ khiến tế bào bị thoái hóa, thúc đẩy quá trình lão hóa sớm ở mắt. Nghiêm trọng hơn, bạn có thể vĩnh viễn mất đi thị lực.
Trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học đã phơi tế bào sống trước nhiều loại ánh sáng khác nhau. Họ phát hiện ra ánh sáng xanh tạo ra phản ứng sinh phần tử hóa học độc hại trong tế bào thụ quang - thành phần sinh học phản hồi với ánh sáng trong mắt. Mục đích của thí nghiệm để tìm hiểu cách tế bào phản hồi khi tiếp xúc với ánh sáng xanh hằng ngày từ các thiết bị như điện thoại, TV…
Ánh sáng xanh tím mang nhiều năng lượng trong dải hẹp 415 - 455nm gây hại nhiều hơn cho mắt, cụ thể là thủy tinh thể và võng mạc. Các dải xanh của quang phổ mang nhiều năng lượng hơn và có thể đi thẳng qua mắt bạn - góp phần gây khô mắt, bệnh cận thị và thoái hóa điểm vàng.
Ánh sáng xanh từ màn hình có thể gây mỏi, hại mắt, đau đầu và rối loạn giấc ngủ. Trẻ em dễ bị hại mắt hơn bởi thủy tinh thể của các em kém hiệu quả hơn trong việc lọc ánh sáng xanh, tăng thêm nguy cơ thoái hóa điểm vàng theo lứa tuổi. Và phổ biến nhất là hội chứng thị giác màn hình, bao gồm nhiều triệu chứng của mắt như nhìn mờ, căng mắt, khô mắt… Và các triệu chứng khác như đau đầu, đau cổ, mệt mỏi, khó tập trung. Các chuyên gia y tế cũng cho biết, mỗi ánh sáng có màu sắc khác nhau sẽ gây ra một tác hại khác nhau và đều ảnh hưởng đến mắt.
Việc thường xuyên tiếp xúc với máy tính khiến dân văn phòng rất dễ mắc các bệnh lý về mắt, trong đó có hội chứng thị giác màn hình. Do mắt bị tác động bởi ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị màn hình như: Máy tính, máy tính bảng, điện thoại, tivi,… Hoặc ánh sáng nguy hiểm từ đèn LED, đèn huỳnh quang trong suốt thời gian làm việc (8 - 11h mỗi ngày).
"Phần lớn dân văn phòng ngày nay phải tiếp xúc với màn hình máy tính hàng ngày bởi vậy cách bảo vệ mắt khi ngồi máy tính hàng ngày là cực kỳ quan trọng."
Việc thường xuyên tiếp xúc với máy tính khiến nhiều bạn mắc các bệnh về rối loạn thị giác hay còn họi là hội chứng thị giác do sử dụng máy tính. Và hiện tượng thường gặp là mỏi mắt, nhức đầu, nhìn mọi thứ mờ, mắt khô, chói mắt, hay chảy nước mắt và mỏi vai cổ, gây thâm quầng trên mắt . Đặc biệt với nhân viên văn phòng hay phải dùng máy tính nhiều.
1- Giảm độ sáng màn hình, tăng độ sáng xung quanh:
Bác sĩ chuyên khoa mắt cho hay khi mắt chúng ta tập trung vào một điểm nào đó có ánh sáng nhân tạo, ánh sáng môi trường xung quanh phải được bao quát, hài hòa, nghĩa là mắt chúng ta vẫn cần ánh sáng xung quanh. Nếu không có ánh sáng xung quanh, mắt sẽ nhanh rơi vào tình trạng mệt mỏi, khó chịu.
2- Tuyệt đối không sử dụng các các thiết bị màn hình điện tử như máy vi tính, máy tính bảng, điện thoại, tivi…trong bóng tối:
Bác sĩ mắt khuyến cáo khi làm việc với ánh sáng xanh quá mức cho phép sẽ khiến võng mạc mắt bị tổn thương, các tế bào thị giác bị suy yếu. Vì vậy mắt chúng ta thường gặp các triệu chứng như khô, nhức, đỏ, khó chịu... Một số trường hợp nặng có thể bị đục thủy tinh thể, thoái hóa hoàng điểm.
3- Sử dụng đèn đúng quy chuẩn:
Các nghiên cứu chỉ ra rằng trong ánh sáng của các loại đèn, chỉ bóng đèn dây tóc là ánh sáng liên tục, còn lại ánh sáng từ màn hình máy tính, tivi, điện thoại, đèn LED, đèn neon... là ánh sáng không liên tục. Chúng ta có thể nhận thấy ánh sáng không liên tục từ tivi, máy tính khi chụp ảnh, lúc này sẽ xuất hiện những sọc ngang nhảy liên tục trên màn hình.
Thay vì dùng bóng đèn có kích thước dài thì nên dùng nhiều bóng đèn có kích thước ngắn, bởi khoa học đã chứng minh càng nhiều đèn thì sự mất liên tục của ánh sáng càng giảm và đạt gần như là liên tục.
Theo các bác sĩ chuyên khoa mắt, nếu không thay đổi được thời lượng tiếp xúc ánh sáng xanh vì nhu cầu sinh hoạt, làm việc, học tập, vui chơi..., mọi người nên áp dụng các gợi ý dưới đây:
• Giữ độ ẩm cho mắt: Bạn có thể sử dụng nước mắt nhân tạo, hoặc thuốc nhỏ mắt.
• Ánh sáng màn hình máy tính nên để mức trung bình,không nên sáng quá mà cũng đừng để tối quá,tránh việc mắt bạn phải điều tiết quá nhiều.
• Nên sử dụng máy tính trong không gian thoáng, hạn chế dùng máy tính trong không gian tối và hẹp, vì không gian hẹp ánh sáng xanh có mức độ khuếch tán kém.
• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A và Omega 3 cũng chống khô mắt hiệu quả. Có thể dùng các sản phẩm bổ trợ cho mắt như viên uống vitamin E.
• Sử dung kính chắn ánh sáng xanh từ màn hình máy tính hoặc đeo kính có khả năng tương tự để hạn chế tối đa ánh sánh xanh trực tiếp gây tổn hại cho mắt của bạn.
• Ngồi làm việc với máy tính với tư thế ,khoảng cách phù hợp tránh ngồi quá gần màn hình vì quá gần thì mức độ ánh sáng tập trung vào mắt bạn sẽ rất lớn, đảm bảo khoảng cách từ mắt đến màn hình 50-60cm.
• Để đôi mắt cao hơn trung tâm màn hình máy tính 10-20cm.
• Điều chỉnh độ tương phản và kích thước các ký tự hiển thị trên máy tính, thiết bị di động của bạn, điều này giúp mắt đỡ căng thẳng hơn khi xem các đoạn văn bản trên email, web, tin nhắn hoặc tài liệu.
• Áp dụng quy tắc 20 - 20 - 20: Sau khoảng 20 phút làm việc, bạn nên nhìn vào một thứ gì đó ở cách xa 20 feet (6 m) trong thời gian 20 giây.
• Kết hợp sử dụng ánh sáng nhân tạo và ánh sáng tự nhiên, thư giãn mắt trong khoảng không gian ngoài trời. Vì ánh sáng mặt trời làm tăng tổng hợp vitamin D, giúp làm chắc lớp vỏ nhãn cầu do đó sẽ giảm cận thị và các triệu như chứng khô mắt, mỏi mắt, nhức mắt, đau đầu... Khi mắt điều tiết quá mức.
• Giữ tần suất chớp mắt phù hợp: 15 lần/phút.
Các nhà sản xuất điện thoại ngày nay đa phần thêm tính năng lọc ánh sáng xanh trên màn hình và đây được xem là một ý tưởng tốt, hữu ích. Nhiều chuyên gia cũng khuyên người dùng nên đeo các loại kính mắt có khả năng lọc ánh sáng xanh, lọc tia UV khi ra ngoài trời.
Cập nhật ngày: 28-02-2023